KreativEU publiceert white paper over AI en cultureel erfgoed
Een team van deskundigen van KreativEU – de Europese alliantie waaraan BUas deelneemt – heeft een white paper gepubliceerd waarin de relatie tussen kunstmatige intelligentie, duurzaamheid en Europees cultureel erfgoed wordt verkend. Het document biedt een gemeenschappelijke conceptuele basis voor het multidisciplinaire WP5-team van deskundigen.
- Global engagement
- Data Science & AI
- Onderzoek
- Over BUas
- KreativEU
Over WP5 van KreativEU
Binnen WP5 werken AI-specialisten, erfgoeddeskundigen, ethici en duurzaamheidsexperts samen aan het ontwikkelen van AI-systemen die zijn geworteld in Europese waarden. Via hackathons, summer schools en projecten rond maatschappelijke uitdagingen ontwikkelt het team tegen 2028 minstens 12 AI-systemen (in verschillende fases). Daarnaast wordt ook de KreativEU Smart Sustainability Think Tank opgericht, een denktank die zich richt op slimme en duurzame oplossingen.
De white paper behandelt vier hoofdthema’s:
Wat verstaan we onder AI?
Het document stelt een werkdefinitie voor: ‘Een AI-systeem is een digitaal hulpmiddel dat taken kan uitvoeren op een manier die lijkt op (sommige) menselijke denkvaardigheden.’ Deze omschrijving benadrukt zowel wat AI (kunstmatige intelligentie) kan als waar de grenzen liggen.
Ethische uitgangspunten
Op basis van richtlijnen van UNESCO, de OESO en Europese instellingen benoemt de white paper belangrijke waarden zoals menselijke autonomie, het voorkomen van schade, eerlijkheid, transparantie, verantwoordelijkheid en duurzaamheid. Het onderzoekt hoe deze principes in de praktijk kunnen worden toegepast binnen verschillende Europese contexten.
Duurzaamheidsoverwegingen
Het document kijkt kritisch naar de ecologische gevolgen van AI, zoals energie- en waterverbruik, elektronisch afval en het gebruik van grondstoffen. Tegelijkertijd wordt onderzocht hoe AI kan bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
Behoud van cultureel erfgoed
AI heeft invloed op zowel tastbaar erfgoed (zoals monumenten en objecten) als immaterieel erfgoed (zoals talen, tradities en gebruiken). De white paper bespreekt de risico’s van culturele eenvormigheid, maar laat ook zien hoe AI kan helpen bij het beschermen en behouden van Europa’s rijke erfgoed.
Een levend document
De white paper groeit mee met de voortgang van het WP5-team. Het is bedoeld als intern hulpmiddel, maar ook als uitnodiging aan betrokkenen in heel Europa om mee te denken en bij te dragen. Het document ondersteunt het centrale doel van WP5: ervoor zorgen dat AI wordt ontwikkeld met oog voor Europese culturele diversiteit en waarden – in plaats van technologische veranderingen zonder nadenken te accepteren.